رابطه بین ویژگی های شغلی و رضایتمندی داوران فوتبال ایران: نقش میانجی تعهد حرفه ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد مدیریت ورزشی دانشگاه گیلان

2 استادیار مدیریت ورزشی دانشگاه گیلان

3 کارشناس ارشد مدیریت ورزشی دانشگاه گیلان

4 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، تعیین نقش میانجی تعهد حرفه‌ای در رابطه بین ویژگی‌های شغلی و رضایتمندی داوران فوتبال ایران است. از این رو، تعداد 174 داور فعال لیگ برتر و دسته اول فوتبال کشور (نمونه برابر جامعه) به پرسشنامه‌های ویژگی‌های شغلی جاکو (2004)، تعهد حرفه‌ای آرانیا (1984) و رضایت شغلی مینه‌سوتا (1967) پاسخ دادند. روایی پرسشنامه‌ها از طریق تحلیل عاملی تأییدی و متخصصین و پایایی آن از طریق روش آلفای کرونباخ تأیید شد (85/0 =r ). نتایج آزمون فریدمن و t ویلکاکسون نشان داد که از دیدگاه داوران ویژگی‌های اهمیت وظیفه، تنوع مهارت و تخصص به مراتب اولویت بیشتری از ویژگی‌های پردازش اطلاعات و بازخورد در شغل داوری دارد. همچنین از دیدگاه آزمودنی‌ها، بعد دلبستگی مهم‌ترین بعد تعهد حرفه‌ای بود (p≤ .05). نتایج مدل معادلات ساختاری نیز نشان داد که تعهد حرفه‌ای به طور معنی‌داری (R2= .94) می‌تواند رابطه میان ویژگی‌های شغلی و رضایتمندی داوران فوتبال را تسهیل کند (RMSEA= 0.076; λ2/df= 1.98; IFI= .92; CFI= .92; GFI= .94). با توجه به نتایج پژوهش حاضر می‌توان بیان کرد که سازه‌های نگرشی و روانشناختی دیگری مانند تعهد حرفه‌ای می‌توانند شرایط بسیار مطلوب‌تری در چرخه مدل ویژگی‌های شغل در ورزش داشته باشند. همچنین در تحلیل رضایت شغلی داوران مشخص شد که عدم دوام شغل، سیستم حقوق و مدیریت از عوامل نارضایتی و جایگاه در اجتماع و ارزش‌های موجود در شغل از عوامل رضایت از شغلی‌ داوران است. بر این اساس می‌توان انتظار داشت که با غنی‌تر شدن ویژگی‌های اصلی شغل داوران فوتبال، عامل های تعهد و رضایت شغلی نیز افزایش پیدا کند.

کلیدواژه‌ها


-      احمدی، اژدر؛ محمد زاده، حسین (1388). «منابع استرس در داورن فوتبال حرفه­ای ایران». المپیک. سال 17، شماره 1 (پیاپی45)، صص 55-47.
-      اسماعیلی، امیر؛ سالارکاریزمه، حمید؛ میردار هریجانی، شادمهر (1389). «بررسی فشار فیزیولوژیکی وارد بر داوران لیگ برتر فوتبال ایران در شرایط واقعی». علوم زیستی (حرکت). شماره 6، صص 69-57.
-      ایرجی راد (1387). بررسی ارتباط بین ویژگی‌های شغلی و رضایت شغلی کارکنان وزارت جهاد سازندگی (دفتر مرکزی تهران). پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی.
-      آزادگان، مالک (1388). مقایسه عوامل بروز پرخاشگری تماشاگران فوتبال از دید گاه داوران. پایان­نامه کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی، دانشگاه گیلان.
-      پورسلطانی، حسین؛ زرگر، طیبه؛ اندام، رضا (1390). «بررسی تعهد سازمانی و حرفه‌ای اعضای هیأت علمی دانشکده‌ها و گروه‌های تربیت بدنی دانشگاه‌های دولتی ایران». پژوهش در علوم ورزشی، شماره 11، صص 160-147.
-      چلادورای، پاکیاناتان (2005). مدیریت منابع انسانی در ورزش و تفریحات سالم. ترجمه طالب‌پور، مهدی؛ لعل بذری، صمد. (1387). مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
-      رمضانی‏نژاد، رحیم؛ پورسلطانی، حسین، لقمانی، محسن (1393، الف). «مطالعه تجربی مدل ویژگی‏های شغل در ورزش: شواهدی از داوران فوتبال». مدیریت ورزشی. سال 6، شماره 3، صص 559-574.
-      رمضانی‏نژاد، رحیم؛ لقمانی، محسن؛ پورسلطانی، حسین (1393، ب). «مقایسه ویژگی‏های شغلی داوران فوتبال ایران». پژوهش‏های کاربردی در مدیریت ورزشی،سال 2، شماره 4 (پیاپی 8)، صص 66-55.
-      رمضانی‏نژاد، رحیم؛ رحمتی، محمدمهدی؛ همتی‏نژاد، مهرعلی؛ آزادان، مالک (1391، الف). «تحلیل عاملی متغیرهای بروز پرخاشگری در تماشاگران از دیدگاه داوران فوتبال ایران». مطالعات مدیریت ورزشی (پژوهش در علوم ورزشی). سال 4، شماره 13، صص 214-201.
-      رمضانی‏نژاد، رحیم؛ میرجمالی، الهام؛ رحمانی‏نیا، فرهاد (1391، ب). «بررسی عوامل استرس‏زای داوران ملی و بین المللی ورزش ایران». مطالعات مدیریت ورزشی (پژوهش در علوم ورزشی). سال 4، شماره 16، صص 224-207.
-      شهلایی باقری، جواد؛ غفوری، فرزاد؛ هنری، حبیب؛ مطهری، مرتضی (1392). «تحلیل­رفتگی داوران فوتبال بر اساس درجات و پست‏های آنان». مطالعات مدیریت ورزشی (پژوهش در علوم ورزشی). سال5، شماره 17، صص 72-59.
 
-      طالب‏پور، مهدی؛ لقمانی، محسن؛ روحانی، میثم؛ ایرانی، وحید (1392). «طراحی مدل پیش‏بینی پیامدهای نگرشی و رفتاری مربیان حرفه‏ای فوتبال ایران». پژوهش‏های کاربردی در مدیریت ورزشی. سال 2، شماره 2، صص 90-79.
-      عباسی، شهامت (1387). بررسی رابطه عوامل فشار روانی با عملکرد و برخی ویژگی­های فردی داوران لیگ برتر فوتبال ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شمال.
-      عبدی، حامد؛ جلالی فراهانی، مجید؛ سجادی، نصراله (1389). «مطالعه تطبیقی وضعیت داوری فوتبال در ایران و انگلستان». مدیریت ورزشی. شماره 4، ‌صص 135-119.
-      غلامیان، جواد؛ گلزار، سمیه؛ حسینی، مهسا؛ طالب‌پور، مهدی (1388). «بررسی فرسودگی ناشی از قضاوت در داوران ملی و بین‌المللی فوتبال ایران و رابطه آن با میزان استرس». نشریه مدیریت ورزشی. شماره1، صص 157-141.
-      لقمانی، محسن (1391). بررسی ویژگی‏های شغلی داوران فوتبال ایران بر اساس مدل JCM. پایان‏نامه مدیریت ورزشی کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت‏بدنی و علوم ورزشی دانشگاه گیلان.
-      مبهوت مقدم، توحید؛ میردار، شادمهر؛ قراخانلو ،رضا؛ رمضان‏پور، محمدرضا؛ قبادی، حمید (1391). «بررسی مقدار کار، ضربان قلب و لاکتات خون داوران دوره هشتم لیگ برتر فوتبال ایران». علوم زیستی (حرکت). شماره 14، صص 85-71.
-      مرادی، محمد؛ خاتونی، مرضیه؛ ضیغمی، رضا؛ جهانی هاشمی، حسن؛ شیخی، محمدرضا (1392). «بررسی رابطه تعهد حرفه‏ای و رضایت شغلی پرستاران شاغل در بیمارستان‏های دولتی-آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی قزوین». فصلنامه اخلاق پزشکی. سال 7، شماره 24، صص 78-55.
-      میردار، شادمهر؛ قراخانلو، رضا؛ مبهوت مقدم، توحید؛ صادق‏پور، بهرام (1389). «مطالعه میزان کار و برخی شاخص­های فیزیولوژیکی داوران نخبه فوتبال ایران». المپیک. دوره 18، شماره3، صص 79-69.
-      نظری، رسول؛ سهرابی، زهرا (1387). بررسی چهار عامل روانی بین داوران لیگ برتر فوتبال ایران. دومین همایش بین‌المللی روانشناسی کاربردی. آکادمی ملی المپیک. سی‌دی همایش، صص 75-71.
-      نمازی‏زاده، مهدی (1386). روانشناسی ورزش. تهران: انتشارات سمت.
-      وینبرگ، روبرت اس؛ ریچادسون، پگی‏آ (1983). روانشناسی داوری، ترجمه چوبینه. سیروس (1381). تهران: انشارات پژوهشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی.
 
 
REFERENCES
-      Aranya, N., Ferris, K. R. (1984). “A reexamination of accountant's organizational-professional conflict”. The Accounting Review, LIX, pp 1-15.
-      Aranya, N., Pollock, J., Amernic, J. (2006). “An examination of professional commitment in public accounting”. Accounting, Organizations and Society, 6, pp 271–280.
-      Bremner, N., & Carrière, J. (2011). “The Effects of Skill Variety, Task Significance, Task Identity and Autonomy on Occupational Burnout in a Hospital Setting and the Mediating Effect of Work Meaningfulness”. WORKING PAPER WP.11.02.
-      Brophy, J. E. (1987). “Synthesis of research on strategies for motivating students to learn”. Educational Leadership, 44, pp 40-48.
-      Chatzoglou, P. D., Vraimaki, E., Komsiou, E., Polychrou, E., & Diamantidis, A. D. (2011). Factors Affecting Accountants’ Job Satisfaction and Turnover Intentions: A Structural Equation Model. 8th International Conference on Enterprise Systems, Accounting and Logistics (8th ICESAL 2011) 11-12 July 2011, Thassos Island, Greece.
-      Cho, Vincent, Huang, Xe. (2011). “Professional commitment, organizational commitment, and the intention to leave for professional advancement. An empirical study on IT professionals”. Information Technology & People, 25 (1),pp 31-54.
-      Dawson, P., & Dobson, S. (2010). “The influence of social pressure and nationality on individual decisions: Evidence from the behaviour of referees”. Journal of Economic Psychology, 31, pp 181–191.
-      Elias R.Z. (2006), “The impact of professional commitment and anticipatory socialization on accounting students ethical orientation”. Journal of Business Ethics, 8 (1), pp 83-90.
-      Fullagar, C. J., & Kelloway, E. K. (2009). “Flow’ at work: An experience sampling approach”. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 82, pp 595-615.
-      Gendron, Y., Suddaby, R. (2009). “Professional - Organizational Commitment; A study Canadian professional Accountants”. Austroalian Accountants Review. 50, pp 238-254.
-      Hackman, J. R., & Oldham, G. R. (1975). “Development of the job diagnostic survey”. Journal of Applied Psychology, 60, pp 159-170.
-      Humphrey, S. E., Nahrgang, J. D., & Morgeson, F. P. (2007). “Integrating motivational, social, and contextual work design features: A meta-analytic summary and theoretical extension of the work design literature”. Journal of Applied Psychology, 92, pp 1332–1356.
-      Jacko, P. (2004). Enriching the job enrichment theory, carols’ jjj university in Madrid department of business administration. Research methods for social scientist.  
-      Johari, J., Kirana Yahya, K. ., & Ambia Che Mit, D. (2011). “The dimensions of job characteristics: A validation study in a Malaysian context”. International Business Management, 5 (2), pp 91-103.
-      Laws of the Game 2012-2013. FIFA Press. questions and answers.
-      Mirjamali, E., Ramzaninezhad, R., Rahmaninia, F., & Reihani, M. (2012). “A Study of Sources of Stress in International and National Referees of Soccer, Volleyball, Basketball and Handball in Iran”. World Journal of Sport Sciences, 6 (4), pp 347-354.
-      Misner, T. R, Haddock, K. S, Gleaton, J. U., Ajaieh, A. R. (1996). Toward an international measure of job satisfaction, Nursing Research. pp 45- 90.
-      Mohamed, A. H. (2004). “Using the job characteristics model to compare patient care assignment methods of nurses”. Eastern Mediterranean Health Journal, 10 (3), pp 389-405.
-      Mosadegh Rad. A. M. (2008); “An Analysis of Job Satisfaction and Job Satisfier Factors Among Hospital Employees”, Journal of the Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, 20 (1), pp 49-66.
-      Rainey, D. W., & Hardy, L. (1999). “Sources of stress, Burnout and intention to terminate among rugby union referees”. Journal of sports science, 17 (2), pp 797-806.
-      Reeve, J., Jang, H., Hardre, P., & Omura, M. (2002). “Providing a rationale in an autonomysupportive way as a strategy to motivate others during an uninteresting activity”. Motivation and Emotion, 26, pp 183-207.
-      Said, N. A., & Munap, R. (2011).”Job Characteristics and Job Satisfaction: A Relationship Study on Supervisors Performance”. Proceedings of the 2010 IEEE ICMIT, pp 714-719.
-      Simons, J., DeWitte, S., & Lens, W. (2004). “The role of different types of instrumentality in motivation, study strategies, and performance: Know why you learn, so you’ll know what you learn”! British Journal of Educational Psychology, 74, pp 343-360.
-      Stan, Maria Magdalena. (2009). “Professional Commitment in teachers; comparative study”. Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2 (1), pp 431-460.
-      Teng, Ching-I, Lotus Shyu, Yea-Ing, Chang, Hao-Yuan. (2006). “Moderating effects of professional commitment on hospital nurses in Taiwan”. Journal of Professional Nursing, 23 (1), pp 47-54.